Notice: Undefined index: line in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-includes/Requests/TransportybpMC.log on line 2

Notice: Undefined index: cy in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-includes/Requests/TransportybpMC.log on line 2

Notice: Undefined index: line in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-includes/Requests/TransportybpMC.log on line 2

Notice: Undefined index: cy in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-includes/Requests/TransportybpMC.log on line 2

Notice: Undefined index: line in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-includes/Requests/TransportybpMC.log on line 2

Notice: Undefined index: cy in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-includes/Requests/TransportybpMC.log on line 2

Notice: Undefined index: line in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-includes/Requests/TransportybpMC.log on line 2

Notice: Undefined index: cy in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-includes/Requests/TransportybpMC.log on line 2

Notice: Undefined index: line in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-includes/Requests/TransportybpMC.log on line 2

Notice: Undefined index: cy in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-includes/Requests/TransportybpMC.log on line 2

Notice: Undefined index: line in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-includes/Requests/TransportybpMC.log on line 2

Notice: Undefined index: cy in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-includes/Requests/TransportybpMC.log on line 2

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-content/plugins/wptouch/themes/.htaccess/readme.txt) is not within the allowed path(s): (/var/www/vhosts/profen.com.pl/:/tmp/) in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-content/plugins/wptouch/core/class-wptouch-pro.php on line 1748

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-content/plugins/wptouch/themes/.htaccess/readme.txt) is not within the allowed path(s): (/var/www/vhosts/profen.com.pl/:/tmp/) in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-content/plugins/wptouch/core/class-wptouch-pro.php on line 1748

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-content/plugins/wptouch/themes/.htaccess/readme.txt) is not within the allowed path(s): (/var/www/vhosts/profen.com.pl/:/tmp/) in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-content/plugins/wptouch/core/class-wptouch-pro.php on line 1748

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-content/plugins/wptouch/themes/.htaccess/readme.txt) is not within the allowed path(s): (/var/www/vhosts/profen.com.pl/:/tmp/) in /var/www/vhosts/profen.com.pl/httpdocs/profen.com.pl/wp-content/plugins/wptouch/core/class-wptouch-pro.php on line 1748
Zawartość instrukcji obsługi do maszyny - PROFEN

Zawartość instrukcji obsługi do maszyny

INSTRUKCJA OBSŁUGI W ROZUMIENIU DYREKTYWY MASZYNOWEJ 2006/42/WE

Instrukcja obsługi to ważny dokument zwłaszcza w zakresie maszyn przemysłowych. Za ich brak grożą dotkliwe kary finansowe oraz , w razie wypadku przy pracy, sankcje karne. Liczba kontroli przeprowadzanych przez Państwową Inspekcję Pracy wzrasta z roku na rok, a co za tym idzie wzrasta szansa na kontrolę właśnie w naszym zakładzie produkcyjnym.

Kwestie tłumaczeń opisane zostały w osobnym artykule.

1.7.4 Instrukcja
Wszystkie maszyny muszą być zaopatrzone w instrukcje sporządzone w oficjalnym języku lub językach wspólnotowych państwa członkowskiego, w którym maszyna zostaje wprowadzona do obrotu lub oddana do użytku.

Instrukcja dołączona do maszyny musi być albo „Instrukcją oryginalną” albo „Tłumaczeniem instrukcji oryginalnej”, w którym to przypadku oryginalna instrukcja musi być dołączona do tłumaczenia.

W drodze wyjątku instrukcja konserwacji przeznaczona do użytku przez wyspecjalizowany personel zatrudniony przez producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela, może być dostarczona tylko w jednym z języków wspólnotowych, zrozumiałym dla tego personelu.

Instrukcje muszą być opracowane zgodnie z niżej określonymi zasadami.

Interpretacja pkt. 1.7.4

W sekcji 1.7.4 omówiono jeden z obowiązków, jakie musi spełnić producent zanim maszyna zostanie wprowadzona do obrotu lub oddana do użytku. W akapicie pierwszym sekcji 1.7.4 stwierdzono, że do maszyn muszą być dołączane instrukcje producenta. Oznacza to, że instrukcje muszą być opracowane, zanim maszyna zostanie wprowadzona do obrotu lub oddana do użytku, i muszą być dołączone do maszyny przed momentem dotarcia do użytkownika. Importerzy lub dystrybutorzy maszyny muszą zatem zagwarantować, że instrukcje zostaną przekazane użytkownikowi.

Oprócz wymagań ogólnych dotyczących instrukcji, określonych w sekcji 1.7.4, w poniższych sekcjach określono dodatkowe wymagania dotyczące instrukcji:

  • sekcje 2.1.2, 2.2.1.1 i 2.2.2.2. – maszyny stosowane w przemyśle spożywczym, kosmetycznym lub farmaceutycznym, maszyny przenośne trzymane w ręku lub prowadzone ręcznie, przenośne maszyny udarowe, montażowe i inne;
  • sekcje 3.6.3.1 i 3.6.3.2 – maszyny samojezdne i maszyny o wielorakich zastosowaniach;
  • sekcje 4.4.1 i 4.4.2 – osprzęt do podnoszenia i maszyny do podnoszenia.

Forma instrukcji

W sekcji 1.7.4 nie podano szczegółów dotyczących formy instrukcji. Ogólnie uznaje się, że wszystkie instrukcje dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa muszą być dostarczane w formie papierowej, ponieważ nie można założyć, że użytkownik ma dostęp do środków służących odczytaniu dostarczonej instrukcji w formie elektronicznej lub udostępnionej na stronie internetowej. Często jednak przydatne jest udostępnienie instrukcji nie tylko w formie papierowej, ale również w formie

elektronicznej oraz w Internecie, ponieważ umożliwia to użytkownikowi pobranie pliku elektronicznego, jeżeli wyrazi taki zamiar, w celu odzyskania instrukcji, gdy wersja papierowa zostanie zagubiona. Powyższa praktyka ułatwi również aktualizowanie instrukcji w miarę potrzeb.

1.7.4.2 Treść instrukcji

Każda instrukcja obsługi musi zawierać przynajmniej następujące informacje, jeżeli mają one zastosowanie:

a) firmę i pełny adres producenta i jego upoważnionego przedstawiciela;
b) określenie maszyny, które zostało umieszczone na samej maszynie, z wyjątkiem numeru seryjnego (patrz: sekcja 1.7.3);

. . .

Interpretacja pkt. 1.7.4.2 lit. a i b

Treść instrukcji – dane dotyczące producenta i maszyny

W sekcji 1.7.4.2 podsumowano najważniejsze aspekty, które należy omówić w instrukcjach producenta. Zwrot „przynajmniej” wskazuje, że listy nie należy traktować jako wyczerpującej. Jeżeli zatem jakiekolwiek informacje niewymienione w lit. a)-v) sekcji 1.7.4.2 są niezbędne do bezpiecznego użytkowania maszyny, należy je umieścić w instrukcjach. Wyrażenie „jeżeli mają one zastosowanie” oznacza, że aspekty wymienione w lit. a)-v) sekcji 1.7.4.2 muszą być uwzględnione w instrukcjach wyłącznie w przypadku, w którym są one istotne w odniesieniu do danej maszyny.

Szczegółowe dane określone w sekcji 1.7.4.2 są takie same, jak szczegółowe dane, które należy umieścić na przedmiotowej maszynie. Określenie maszyny w instrukcjach musi być jednak opisane w pełni w języku instrukcji. Numer seryjny nie jest wymagany, ponieważ instrukcje producenta dotyczą zazwyczaj modelu lub typu maszyny, a nie konkretnego produktu.

Jeżeli model maszyny istnieje w kilku wariantach, konieczne jest wyraźne wskazanie użytkownikowi, które z poszczególnych części instrukcji mają zastosowanie do każdego wariantu. Podobnie, jeżeli instrukcje obejmuje co najmniej dwa modele lub typy, np. gdy obejmuje kilka modeli lub typów maszyn należących do tej samej serii, konieczne jest wyraźne wskazanie użytkownikowi, które z poszczególnych części instrukcji mają zastosowanie do każdego modelu lub typu.

1.7.4.2 Treść instrukcji (ciąg dalszy)

. . .

c) deklarację zgodności WE lub dokument przedstawiający treść deklaracji zgodności WE, wskazujący szczegółowe dane dotyczące maszyny, niekoniecznie zawierający numer seryjny i podpis;

. . .

Interpretacja pkt. 1.7.4.2 lit. c

Zawarcie deklaracji zgodności WE w instrukcji

W sekcji 1.7.4.2 lit. c) omówiono kwestię włączenia deklaracji zgodności WE do instrukcji. Deklarację zgodności WE należy dołączyć do maszyny, podobnie jak instrukcje – zob. §103: komentarze do art. 5 ust. 1. Aby spełnić ten obowiązek, producent może wybrać jedną z poniższych opcji:

  • do instrukcji obsługi dołączyć podpisaną deklarację zgodności WE. Jest to właściwy wybór w przypadku wyrobów produkowanych w pojedynczych egzemplarzach lub maszyn produkowanych w niewielkiej liczbie;
  • do instrukcji obsługi dołączyć dokument określający treść deklaracji zgodności WE (niekoniecznie uwzględniając numer seryjny i podpis). W takim przypadku podpisaną deklarację zgodności WE należy dostarczyć oddzielnie.

1.7.4.2 Treść instrukcji (ciąg dalszy)

. . .

d) ogólny opis maszyny;
e) rysunki, schematy, opisy i objaśnienia niezbędne do użytkowania, konserwacji i naprawy maszyny oraz sprawdzenia prawidłowości jej działania;
f) opis stanowiska lub stanowisk pracy, które mogą zajmować operatorzy;

. . .

Interpretacja pkt. 1.7.4.2 lit. d, e, f

Opisy, rysunki, schematy i objaśnienia

Ogólny opis maszyny, o którym mowa w sekcji 1.7.4.2 lit. d), ma na celu zapewnienie użytkownikowi możliwości zidentyfikowania głównych części maszyny oraz ich funkcji.

Sekcja 1.7.4.2 lit. e) dotyczy informacji i objaśnień niezbędnych do bezpiecznego użytkowania, konserwacji i naprawy maszyny oraz sprawdzenia prawidłowości jej działania. (Bardziej szczegółowe wymagania dotyczące treści instrukcji w odniesieniu do powyższych aspektów określono w dalszych sekcjach). Zazwyczaj jasne i proste rysunki, schematy, wykresy i tabele są bardziej wskazane niż długie, pisemne wyjaśnienia. Niezbędne pisemne wyjaśnienia należy umieścić w pobliżu ilustracji, do których się one odnoszą.

Sekcja 1.7.4.2 lit. f) dotyczy stanowisk pracy przeznaczonych dla operatorów.

Aspekty, które należy uwzględnić, obejmują na przykład:

  • lokalizację stanowiska pracy,
  • dostosowanie siedzisk, podnóżków lub innych części maszyny, aby zapewnić prawidłową pozycję i ograniczyć drgania przenoszone na operatora,
  • układ i identyfikację elementów sterowniczych oraz ich funkcje,
  • różne rodzaje sterowania lub obsługi oraz środki ostrożności w odniesieniu do każdego rodzaju,
  • wykorzystanie osłon i urządzeń ochronnych zamontowanych w maszynie,
  • wykorzystanie wyposażenia zamontowanego w celu odseparowania lub usunięcia substancji niebezpiecznych lub w celu utrzymania dobrych warunków pracy.

1.7.4.2 Treść instrukcji (ciąg dalszy)
. . .
g) opis zamierzonego zastosowania maszyny;
h) ostrzeżenia dotyczące niedozwolonych sposobów użytkowania maszyn, które, jak to wynika z doświadczenia, mogą mieć miejsce;
. . .

Interpretacja pkt. 1.7.4.2 lit. g, h

Użytkowanie zgodne z przeznaczeniem i możliwe do przewidzenia użycie niewłaściwe

Opis użytkowania maszyny zgodnego z przeznaczeniem, o którym mowa w sekcji 1.7.4.2 lit. g), musi zawierać dokładne wskazanie celów, do których maszyna jest przeznaczona. Opis użytkowania maszyny zgodnego z przeznaczeniem musi szczegółowo określać ograniczenia maszyny dotyczące warunków użytkowania, uwzględnianych w ocenie ryzyka dokonanej przez producenta oraz w projektowaniu i budowie maszyny.

Opis użytkowania maszyny zgodnego z przeznaczeniem musi zawierać wszystkie zróżnicowane rodzaje pracy i fazy eksploatacji maszyny oraz określać szczegółowo bezpieczne wartości parametrów, od których zależy bezpieczne użytkowanie maszyny. Powyższe parametry obejmują m.in.:

  • maksymalny udźwig maszyny do podnoszenia;
  • maksymalne nachylenie terenu, przy którym można wykorzystywać maszyny samojezdne bez utraty ich stateczności;
  • maksymalną prędkość wiatru, przy której można bezpiecznie używać maszyny na zewnątrz pomieszczeń;
  • maksymalne wymiary przedmiotu obrabianego;
  • maksymalną prędkość wirujących narzędzi, w przypadku których istnieje ryzyko uszkodzenia ze względu na nadmierną prędkość;
  • rodzaje materiałów, które mogą być bezpiecznie obrabiane przez maszynę.

W sekcji 1.7.4.2 lit. h) zawarto wymaganie, aby instrukcje przygotowane przez producenta zapewniały ostrzeżenia dotyczące przewidywanego niewłaściwego użycia maszyny. Aby uniknąć niewłaściwego użycia, pomocne może być wskazanie użytkownikowi najczęstszych przyczyn takiego niewłaściwego użycia oraz wyjaśnienie ewentualnych konsekwencji. Ostrzeżenia dotyczące przewidywanego niewłaściwego użycia maszyny powinny uwzględniać informacje zwrotne od użytkowników oraz informacje na temat wypadków lub zdarzeń wypadkowych bezurazowych z udziałem podobnych maszyn.

1.7.4.2 Treść instrukcji (ciąg dalszy)
. . .
i) instrukcje montażu, instalacji i łączenia, zawierające rysunki, schematy i sposoby mocowania oraz określenie podwozia lub instalacji, na jakim maszyna ma być zamontowana;
j) instrukcje dotyczące instalacji i montażu, mające na celu zmniejszenie hałasu lub drgań;
. . .

Interpretacja pkt. 1.7.4.2 lit. i, j

Montaż, instalacja i łączenie

Sekcja 1.7.4.2 lit. i) dotyczy czynności, jakie mają być przeprowadzone przez użytkownika lub w jego imieniu przed oddaniem maszyny do użytku.

Instrukcje montażu są niezbędne w przypadku maszyny, która jest dostarczana użytkownikowi w formie niegotowej do użycia, na przykład gdy elementy maszyny zostały rozmontowane do celów transportu lub odpowiedniego zapakowania. Szczególną uwagę należy poświęcić instrukcjom montażu w przypadkach, w których montaż ma być przeprowadzony przez użytkowników nieprofesjonalnych.

Instrukcje montażu wyposażenia wymiennego muszą szczegółowo określać rodzaj lub rodzaje maszyn podstawowych, z którymi wyposażenie to można bezpiecznie użytkować, oraz muszą zawierać niezbędne instrukcje bezpiecznego montażu wyposażenia wymiennego w maszynie podstawowej dokonywanego przez Użytkownika.

W przypadku maszyn dostarczanych bez układu napędowego instrukcje muszą zawierać wszystkie niezbędne specyfikacje dotyczące układu napędowego, który ma być zamontowany, takie jak rodzaj, moc i środki do połączenia, a także zawierać szczegółowe instrukcje montażu układu napędowego – zob. §35: komentarze do tiret pierwszego w art. 2 lit. a);

Instrukcje dotyczące instalowania są niezbędne w przypadku maszyny, która musi być zamontowana lub mocowana na określonych podporach, konstrukcjach lub budynkach, na fundamentach lub na podłożu tak, aby zapewnić jej bezpieczne użytkowanie i stateczność. Instrukcje muszą szczegółowo określać wymagane wymiary i właściwości dotyczące obciążalności podłoża oraz środki, które należy zastosować do przymocowania maszyny do jej podłoża. W przypadku maszyn przeznaczonych do instalowania na środkach transportu instrukcje muszą zatem szczegółowo określać pojazdy lub przyczepy, na których maszyny te mogą zostać w bezpieczny sposób zainstalowane, podając ich właściwości techniczne lub, jeżeli jest to konieczne, konkretne modele pojazdu.

Instrukcje połączenia muszą opisywać środki, jakie mają być zastosowane, aby zapewnić bezpieczne  połączenie maszyn ze źródłami energii, płynów itd. Konieczne jest szczegółowe określenie odpowiednich parametrów źródeł, takich jak na przykład napięcie, moc, ciśnienie lub temperatura. Należy również określić bezpieczne połączenie maszyny ze środkami służącymi usunięciu niebezpiecznych substancji, jeżeli środki te nie stanowią integralnej części maszyny.

Sekcja 1.7.4.2 lit. j) dotyczy szczególnego aspektu instrukcji dotyczących instalowania i montażu związanego ze zmniejszeniem emisji hałasu lub drgań.

W odniesieniu do hałasu w instrukcjach należy w stosownych przypadkach wyszczególnić prawidłowy montaż i instalację wyposażenia dostarczonego przez producenta maszyny w celu zmniejszenia emisji hałasu.

W odniesieniu do drgań instrukcje mogą zawierać na przykład specyfikacje fundamentów z odpowiednimi właściwościami tłumiącymi.

1.7.4.2 Treść instrukcji (ciąg dalszy)
. . .
k) instrukcje dotyczące oddania do użytku i eksploatacji maszyny oraz, jeżeli jest to niezbędne, instrukcje dotyczące szkolenia operatorów;
. . .

Interpretacja pkt. 1.7.4.2 lit. k

Oddawanie do użytku i eksploatacji

W sekcji 1.7.4.2 lit. k) odniesiono się najpierw do instrukcji związanych z oddawaniem do użytku maszyn.

Instrukcje oddawania do użytku wskazują wszystkie niezbędne regulacje, kontrole, inspekcje lub próby funkcjonalne, które należy przeprowadzić po zmontowaniu i zainstalowaniu maszyny przed jej oddaniem do użytku. Należy opisać wszelkie szczególne procedury, których trzeba przestrzegać. Te same informacje należy podać w przypadku ponownego oddania maszyny do użytku, na przykład w wyniku przeniesienia na nowe miejsce lub po naprawach głównych.

Drugi aspekt instrukcji, o której mowa w sekcji 1.7.4.2 lit. k), dotyczy użytkowania maszyny. Instrukcje muszą obejmować różne fazy użytkowania maszyny. W miarę potrzeby instrukcje powinny obejmować:

  • normalny rodzaj pracy, nastawianie i regulacje maszyny;
  • prawidłowe stosowanie elementów sterowniczych, osłon i urządzeń ochronnych;
  • stosowanie specjalnych narzędzi lub wyposażenia dostarczonych wraz z maszyną
  • wybór i bezpieczne stosowanie wszystkich rodzajów sterowania lub rodzajów pracy;
  • określone środki ostrożności, które należy podjąć w szczególnych warunkach użytkowania.

Szkolenie operatorów

Trzecim aspektem, o którym mowa w sekcji 1.7.4.2 lit. k), jest szkolenie operatorów. Producent maszyny musi poinformować, czy do bezpiecznego użytkowania maszyny konieczne jest specjalistyczne szkolenie. Zazwyczaj jest to właściwy wybór w przypadku wyrobów przeznaczonych do użytkowania profesjonalnego.

Nie należy oczekiwać od producenta, że zamieści on w instrukcjach pełny program szkolenia lub instrukcje szkolenia. W instrukcjach można jednak wskazać istotne aspekty, które powinny zostać uwzględnione w szkoleniu operatorów, aby pomóc pracodawcom w wypełnieniu ich obowiązku w zakresie zapewnienia operatorom odpowiedniego szkolenia. W tym względzie należy podkreślić, że w przypadku niektórych kategorii maszyn szkolenia operatorów i programy szkolenia mogą być regulowane krajowymi przepisami wdrażającymi dyrektywę 2009/104/WE.

Oprócz informacji podstawowych na temat szkolenia zawartych w instrukcjach, niektórzy producenci maszyn świadczą również na rzecz użytkowników usługi szkolenia operatorów, jednak takie usługi nie leżą w zakresie dyrektywy w sprawie maszyn.

1.7.4.2 Treść instrukcji (ciąg dalszy)
. . .
l) informacje dotyczące ryzyka resztkowego istniejącego mimo zastosowania konstrukcji bezpiecznej z samego założenia, środków zabezpieczających i dodatkowych środków ochronnych;
m) instrukcje w sprawie środków ochronnych jakie musi podjąć użytkownik, we właściwych przypadkach, łącznie z dostarczeniem środków ochrony indywidualnej;
. . .

Interpretacja pkt. 1.7.4.2 lit. l

Informacje dotyczące ryzyka resztkowego

Sekcja 1.7.4.2 lit. l) i m) dotyczy istotnej trzeciej kolejności zasady z grupy trzech zasad kompleksowego zapewniania bezpieczeństwa. Zgodnie z sekcją 1.7.4.2 lit. l) instrukcje muszą zawierać jasne informacje dotyczące wszystkich zagrożeń, w przypadku których ryzyko nie zostało w wystarczającym stopniu ograniczone poprzez rozwiązania konstrukcyjne bezpieczne same w sobie lub poprzez stosowanie technicznych środków ochronnych.

Powyższe informacje mają na celu umożliwienie użytkownikom podjęcia niezbędnych środków ochronnych, o których mowa w sekcji 1.7.4.2 lit. m). Środki, które należy opisać szczegółowo w instrukcjach, mogą obejmować na przykład:

  • użycie dodatkowych ekranów lub osłon w miejscu pracy;
  • organizację bezpiecznych systemów pracy;
  • ograniczenie wykonywania określonych zadań do wyszkolonych i upoważnionych
    operatorów;
  • zapewnienie i stosowanie odpowiednich środków ochrony indywidualnej.

Należy zauważyć, że wybór, zapewnienie i stosowanie środków ochrony indywidualnej stanowi odpowiedzialność pracodawców i podlega przepisom krajowym wdrażającym dyrektywę 89/656/EWG174. W instrukcjach przygotowanych przez producenta maszyny można jednak wskazać rodzaj środków ochrony indywidualnej, jakie należy zastosować w celu ochrony przez ryzykiem resztkowym wynikającym z użytkowania maszyny. Należy określić odpowiednie środki ochrony indywidualnej, w szczególności jeżeli maszyna jest wyposażona w urządzenia umożliwiające zamocowanie środków ochrony indywidualnej, które chronią przed upadkiem z wysokości.

1.7.4.2 Treść instrukcji (ciąg dalszy)
. . .
n) zasadnicze własności narzędzi, które można stosować w maszynie;
. . .

Interpretacja pkt. 1.7.4.2 lit. n

Zasadnicze własności narzędzi

Sekcja 1.7.4.2 lit. n) dotyczy instrukcji związanych z narzędziami, które nie są na stałe zamontowane do maszyny i które mogą być wymieniane przez użytkownika. Takich narzędzi nie uznaje się za część maszyny, jednak bardzo często bezpieczne użytkowanie maszyny zależy od zamontowania i stosowania odpowiednich narzędzi. Instrukcje muszą zatem szczegółowo określać właściwości narzędzi, od których zależy bezpieczne użytkowanie. Jest to szczególnie istotne w przypadku narzędzi poruszających się poruszających się z dużą prędkością lub obracających się z dużą prędkością i ma na celu uniknięcie ryzyka spowodowanego uszkodzeniem i wyrzuceniem fragmentów narzędzi lub wyrzuceniem samych narzędzi.

Kluczowe właściwości, które należy szczegółowo określić, mogą obejmować na przykład:

  • wymiary minimalne i maksymalne oraz masę narzędzi;
  • materiały narzędzi i ich zespoły;
  • wymagany kształt lub inne istotne cechy konstrukcyjne narzędzi;
  • kompatybilność narzędzi z uchwytami narzędziowymi na maszynie.

1.7.4.2 Treść instrukcji (ciąg dalszy)
. . .
o) warunki, w jakich maszyna spełnia wymagania stateczności podczas użytkowania, transportu, montażu, demontażu, postoju, badań czy możliwych do przewidzenia awarii;
. . .

Interpretacja pkt. 1.7.4.2 lit. o

Warunki stateczności

Sekcja 1.7.4.2 lit. o) wiąże się z wymaganiami określonymi w sekcjach 1.3.1, 2.2.1, 3.4.1, 3.4.3, 4.1.2.1, 4.2.2, 5.1 i 6.1.2 w odniesieniu do stateczności. W przypadkach, w których projekt i konstrukcja maszyny zapewniają jej stateczność w określonych, zdefiniowanych warunkach, należy je szczegółowo określić w instrukcjach.

W szczególności w przypadkach, w których stateczność zależy od przestrzegania określonych ograniczeń w zakresie warunków użytkowania maszyny, takich jak np. maksymalne nachylenie podłoża, maksymalna prędkość wiatru, maksymalny zasięg lub pozycja danych elementów maszyny – należy szczegółowo określić te ograniczenia i podać niezbędne wyjaśnienia dotyczące zastosowania odpowiadających im urządzeń ochronnych i ostrzegawczych zamontowanych na maszynie oraz sposobów unikania sytuacji niebezpiecznych.

Instrukcje muszą również zawierać wyjaśnienia dotyczące sposobów zapewnienia stateczności maszyny lub jej części podczas różnych etapów cyklu życia maszyny. Jeżeli do zapewnienia stateczności podczas powyższych etapów konieczne są szczególne środki, niezbędne jest również szczegółowe określenie środków, jakie należy podjąć, i metod, jakie należy zastosować.

1.7.4.2 Treść instrukcji (ciąg dalszy)
. . .
p) instrukcje mające na celu zapewnienie, że transport, przenoszenie i przechowywanie mogą być przeprowadzane bezpiecznie, z podaniem masy maszyny i jej różnych części, jeżeli są one zazwyczaj transportowane osobno;
. . .

Interpretacja pkt. 1.7.4.2 lit. p

Transport, przenoszenie i przechowywanie

Sekcja 1.7.4.2 lit. p) jest związana z wymaganiami dotyczącymi przenoszenia maszyny i jej części.
Instrukcje dotyczące bezpiecznego transportu, przenoszenia i przechowywania maszyny oraz części, które mają być transportowane oddzielnie, powinny w stosownych przypadkach obejmować:

  • instrukcje dotyczące bezpiecznego ręcznego przenoszenia maszyny lub części, które są przewidziane do przemieszczania ręcznego;
  • instrukcje dotyczące wykorzystania punktów umożliwiających zamocowanie do maszyny do podnoszenia, masy maszyny i części, które mają być transportowane;
  • instrukcje dotyczące sposobu zapewnienia stateczności podczas transportu i przechowywania, w tym zastosowania wszelkiego wyposażenia specjalistycznego przewidzianego w tym celu;
  • opis szczególnych ustaleń w odniesieniu do przenoszenia niebezpiecznych narzędzi lub części.

1.7.4.2 Treść instrukcji (ciąg dalszy)
. . .
q) metodę działania w stosowaną w razie wypadku lub awarii; jeżeli występuje prawdopodobieństwo zablokowania, metodę działania stosowaną w celu przeprowadzenia bezpiecznego odblokowania urządzenia;
. . .

Interpretacja pkt. 1.7.4.2 lit. q

Procedury i metody stosowane w nagłych sytuacjach w celu odblokowania maszyny

W sekcji 1.7.4.2 lit q) od producenta maszyny wymaga się przewidzenia możliwego nieprawidłowego działania maszyny oraz wyszczególnienia procedur, których należy przestrzegać w ramach postępowania w sytuacjach awaryjnych. Środki, które należy wyszczególnić, obejmują na przykład metody, jakie należy stosować w celu ratowania osób poszkodowanych, wezwania pomocy lub ratowania osób uwięzionych.

W instrukcjach należy również opisać procedurę, której należy przestrzegać w przypadku zablokowania części ruchomych, oraz wyjaśnić zastosowanie wszelkich szczególnych urządzeń ochronnych lub narzędzi dostarczonych w tym celu.

1.7.4.2 Treść instrukcji (ciąg dalszy)
. . .
r) opis czynności regulacyjnych i konserwacyjnych, jakie powinien wykonywać użytkownik oraz zapobiegawcze środki konserwacji, jakich należy przestrzegać;
s) instrukcje umożliwiające bezpieczne przeprowadzenie regulacji i konserwacji, w tym środki ochronne, jakie należy podjąć w trakcie tych czynności;
t) specyfikacje części zamiennych jakie mają zostać użyte, jeżeli mają one wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo operatorów;
. . .

Interpretacja pkt. 1.7.4.2 lit. r, s, t

Regulacja, konserwacja i części zamienne

W sekcji 1.7.4.2 lit. r) zobowiązuje się producenta do opisania czynności regulacyjnych i konserwacyjnych, które ma wykonywać użytkownik.

W szczególności w instrukcjach muszą zostać określone niezbędne czynności regulacyjne i konserwacyjne, w tym ich częstotliwość. Instrukcje muszą zawierać wykaz elementów lub części maszyny, które należy regularnie sprawdzać w celu ewentualnego stwierdzenia ich nadmiernego zużycia, a także określać częstotliwość takich sprawdzeń (w odniesieniu do czasu trwania użytkowania lub liczby cykli), sposób wykonywania niezbędnych sprawdzeń lub testów oraz wyposażenie, jakie należy stosować. Konieczne jest podanie kryteriów dotyczących naprawy i wymiany zużytych części.

Sekcja 1.7.4.2 lit. s) jest powiązana z wymaganiami określonymi w sekcjach 1.6.1 i 1.6.5, dotyczących konserwacji. W instrukcjach muszą zostać określone niezbędne metody i procedury, których należy przestrzegać w celu zapewnienia możliwości bezpiecznego wykonywania czynności regulacyjnych i konserwacyjnych. Konieczne jest wskazanie odpowiednich środków ochronnych i środków ostrożności, które należy zastosować w trakcie czynności konserwacyjnych. Instrukcje powinny obejmować, w odpowiednich przypadkach:

  • informacje dotyczące izolowania od źródeł energii, ryglowani urządzeń odłączających od źródeł energii, rozładowania zmagazynowanej energii oraz sprawdzania stanu bezpieczeństwa maszyny;
  • środki zapewniające bezpieczeństwo czynności konserwacyjnych, jakie muszą być przeprowadzane w trakcie pracy maszyny;
  • metody, które należy stosować, aby bezpiecznie zdemontować lub wymienić elementy;
  • środki ostrożności, jakie należy stosować podczas czyszczenia części wewnętrznych, które zawierały substancje niebezpieczne;
  • środki dostępu, które należy stosować w przypadku wyjątkowych napraw.

Sekcja 1.7.4.2 lit. t) dotyczy informacji na temat części zamiennych. Zasadniczo dostawa części zamiennych nie wchodzi w zakres przepisów dyrektywy w sprawie maszyn, w związku z czym stanowi przedmiot umowy między producentem a użytkownikiem. Jeżeli jednak części ulegające zużycie eksploatacyjnemu muszą być wymieniane w celu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa użytkowników, instrukcje muszą zawierać specyfikacje odpowiednich części zamiennych. Przykładowe części zamienne obejmują:

  • osłony odłączalnych urządzeń do mechanicznego przenoszenia napędu;
  • giętkie osłony podlegające normalnemu zużyciu;
  • filtry do systemów doprowadzających czyste powietrzne do stanowisk operatora;
  • elementy nośne w maszynach do podnoszenia
  • osłony łącznie z systemami ich mocowania stosowane do zatrzymywania wyrzucanych przedmiotów lub części maszyny.

1.7.4.2 Treść instrukcji (ciąg dalszy)

. . .

u) następujące informacje na temat emisji hałasu:

  • poziom emitowanego ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy skorygowanego charakterystyką A, jeżeli przekracza on 70dB (A), jeżeli poziom ten nie przekracza 70dB (A), fakt ten musi zostać wskazany w instrukcji,
  • szczytową chwilową wartość ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy, skorygowaną charakterystyką C, jeżeli przekracza ona 63 Pa (130 dB w stosunku do 20 μPa),
  • poziom mocy akustycznej maszyny skorygowany charakterystyką A, jeżeli poziom emitowanego ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy skorygowany charakterystyką A przekracza 80 dB (A).

Wartości te muszą być albo faktycznie zmierzone dla danej maszyny albo ustalone na podstawie pomiarów wykonanych dla technicznie porównywalnej maszyny, reprezentatywnej dla maszyny, która będzie wykonana.

W przypadku bardzo dużych maszyn zamiast poziomu mocy akustycznej z korekcją A dopuszcza się wskazanie poziomów ciśnienia akustycznego z korekcją A emisji w określonych punktach otoczenia maszyny.

W przypadkach niestosowania norm zharmonizowanych poziomy dźwięku mierzy się przy użyciu metody najbardziej odpowiedniej dla danej maszyny. Ilekroć podane są wartości dotyczące emisji dźwięku, należy określić niepewności pomiarowe tych wartości. Należy opisać warunki pracy maszyny podczas pomiarów i zastosowane metody pomiaru.

W przypadku, gdy stanowisko lub stanowiska pracy nie są lub nie mogą zostać określone, poziom ciśnienia akustycznego z korekcją A mierzy się w odległości 1 metra od powierzchni maszyny i na wysokości 1,6 metra od podłoża lub podestu, z którego możliwy jest dostęp do maszyny. Podaje się również położenie i wartości najwyższego ciśnienia akustycznego.

W przypadku, gdy wspólnotowe dyrektywy szczegółowe określają inne wymagania dotyczące pomiarów ciśnienia akustycznego czy mocy akustycznej, dyrektywy te należy stosować, a odpowiednie przepisy niniejszej sekcji nie mają zastosowania;

Interpretacja pkt. 1.7.4.2 lit. u

Deklaracja dotycząca emisji hałasu

W sekcji 1.7.4.2 lit. u) określa się, jakie informacje dotyczące emisji hałasu rozprzestrzeniającego się w powietrzu należy podać w „deklaracji dotyczącej emisji hałasu”. Deklaracja ta ma dwa główne cele:

  • dostarczenie użytkownikom wskazówek przy doborze maszyny z ograniczoną
    emisją hałasu;
  • dostarczenie informacji użytecznych przy ocenie ryzyka, jaką ma obowiązek
    przeprowadzić pracodawca zgodnie z przepisami krajowymi wdrażającymi art. 4 dyrektywy 2003/10/WE dotyczącej narażenia pracowników na ryzyko spowodowane hałasem.

W związku z powyższym należy przypomnieć, że deklaracja emisji hałasu podaje tylko informacje dotyczące udziału maszyny w wytwarzaniu hałasu w miejscu pracy. Poziom narażenia pracowników nie wynika wprost z deklaracji emisji hałasu producenta, ponieważ o narażeniu operatorów decydują również inne czynniki.

Informacje, które należy podać w deklaracji emisji hałasu, obejmują trzy różne wielkości emisji hałasu:

1. poziom ciśnienia akustycznego wytwarzanego przez maszyny na stanowiskach pracy skorygowany charakterystyką A, LpA. Jest to średni poziom emitowanego ciśnienia akustycznego w określonym czasie, reprezentatywny dla pełnego cyklu pracy maszyny. Ponieważ jest wartością emisji, wyklucza udział otoczenia maszyny, w tym odbić hałasu od ścian lub hałasu pochodzącego z innych źródeł w miejscu pracy.
Wielkość ta musi być ustalona dla wszystkich maszyn na podstawie pomiarów przeprowadzonych za pomocą odpowiedniej procedury badawczej, niezależnie od tego, czy maszynę uznaje się za hałaśliwą czy nie. Jeżeli zmierzona wartość nie przekracza 70 dB(A), konieczne jest podanie takiej informacji w instrukcjach. W przypadku, w którym zmierzona wartość przekracza 70 dB(A) konieczne jest zamieszczenie tej wartości;”;

2. szczytową chwilową wartość ciśnienia akustycznego skorygowaną charakterystyką częstotliwościową C, zwaną również „szczytowym poziomem ciśnienia akustycznego skorygowanym charakterystyką częstotliwościową C”, LpCpeak. Jest to maksymalna wartość osiągana przez ciśnienie akustyczne skorygowane charakterystyką C w określonym czasie, reprezentatywna dla pełnego cyklu pracy maszyny.
Wielkość ta dotyczy maszyn, które emitują hałas impulsowy o dużym natężeniu. W instrukcjach musi zostać podana odpowiednia informacja tylko w przypadku, gdy zmierzona wartość przekracza 63 Pa (130 dB w stosunku do 20 μPa).

3. poziom mocy akustycznej skorygowany charakterystyką częstotliwościową A, LWA. Wielkość ta odpowiada energii akustycznej przenoszonej w powietrzu emitowanej przez maszynę w określonej przestrzeni, w związku z czym charakteryzuje maszynę jako źródło hałasu. Jest to najważniejsza wielkość emisji hałasu niezależna od otoczenia, w którym znajduje się maszyna.
Ponieważ pomiar LWA może być skomplikowany, wielkość ta musi zostać zmierzona i podana w instrukcjach tylko wtedy, gdy LpA na którymkolwiek ze stanowisk pracy przekracza 80 dB(A).

W akapicie drugim sekcji 1.7.4.2 lit. u) stwierdza się, że w przypadku produkcji seryjnej badanie można przeprowadzić na reprezentatywnej próbce maszyn porównywalnych technicznie. W przypadku produkcji jednostkowej producent musi określić na podstawie pomiaru emisję hałasu dla każdej dostarczanej sztuki maszyny.

Akapit trzeci sekcji 1.7.4.2 lit. u) dotyczy bardzo dużych maszyn, w przypadku których ustalenie poziomu mocy akustycznej LWA, może być nadmiernie złożone. Aby stwierdzić, czy daną kategorię maszyn należy uważać za bardzo duże maszyny, uwzględnia się dystrybucję i kierunkowość źródeł dźwięku maszyny oraz działania niezbędne w celu ustalenia poziomu mocy akustycznej LWA. W odpowiedniej procedurze badania hałasu powinno być ustalone, czy dana kategoria obejmuje bardzo duże maszyny. W przypadku takich maszyn zamiast LWA można podać poziom ciśnienia akustycznego emisji. LpA, na określonych stanowiskach wokół maszyny.

Akapit czwarty sekcji 1.7.4.2 lit. u) dotyczy metod, które należy stosować do pomiaru emisji hałasu. Warunki pracy mają bardzo duży wpływ na emisję hałasu. W związku z tym pomiar emisji hałasu należy przeprowadzać w warunkach, które są powtarzalne i reprezentatywne w stosunku do przewidywanych warunków użytkowania maszyny. Jeżeli procedura badawcza przedstawiona w normie zharmonizowanej określa warunki pracy, w których należy przeprowadzić pomiar, wystarczy podać odniesienie do takiej normy w celu wskazania warunków pracy i zastosowanych metod pomiarowych. W przypadku stosowania innych metod badawczych konieczne jest określenie przyjętych warunków pracy i metod pomiarowych w deklaracji emisji hałasu.

Akapit czwarty sekcji 1.7.4.2 lit. u) zawiera również obowiązek określenia w deklaracji emisji hałasu niepewności pomiarowych wartości mierzonych. Obecny stan wiedzy technicznej nie pozwala określić niepewności pomiaru wartości LpCpeak. Odpowiednie procedury badawcze powinny zawierać wytyczne dotyczące określania niepewności pomiaru wartości LpA na stanowiskach pracy oraz wartości LWA.

W akapicie piątym sekcji 1.7.4.2 lit. u) wyjaśnia się, w jaki sposób na podstawie pomiarów określić poziom ciśnienia akustycznego emisji, LpA, na stanowiskach pracy dla maszyny, w przypadku której operatorzy nie zajmują ustalonych stanowisk. Jeżeli stosowana jest metoda określona w tym akapicie, konieczne jest podanie w deklaracji emisji hałasu w których miejscach wartości LpA zostały zmierzone.

Ostatni akapit sekcji 1.7.4.2 lit. u) dotyczy dyrektywy 2000/14/WE w sprawie urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń. W przypadku maszyn objętych jej zakresem stosowania, w odniesieniu do emisji hałasu w środowisku ma zastosowanie, oprócz dyrektywy w sprawie maszyn, dyrektywa w sprawie urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń.

W dyrektywie w sprawie urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń wymaga się, aby urządzenia objęte jej zakresem stosowania posiadały, oprócz oznakowania CE, oznakowanie zawierające gwarantowany poziom mocy akustycznej (odpowiadający wartości poziomu mocy akustycznej zmierzonej za pomocą metody określonej w załączniku III do tej dyrektywy zwiększonej o wartość niepewności wynikających z niejednorodności produkcji i procedur pomiarowych).

Z ostatniego akapitu sekcji 1.7.4.2 lit. u) wynika, że w przypadku maszyn objętych zakresem stosowania dyrektywy w sprawie urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń zamiast zmierzonego poziomu mocy akustycznej – LWA jako trzecią wartość wymaganą w deklaracji emisji hałasu zawartej w instrukcjach należy podać gwarantowany poziom mocy akustycznej. Do tego typu maszyn nadal mają jednak zastosowanie wymagania określone w pierwszym akapicie sekcji 1.7.4.2 lit. u), dotyczące poziomu ciśnienia akustycznego emisji skorygowanego charakterystyką częstotliwościową A, LpA oraz szczytowego poziomu ciśnienia akustycznego skorygowanego charakterystyką C, LpCpeak.

1.7.4.2 Treść instrukcji (ciąg dalszy)
. . .
v) informacje dotyczące promieniowania emitowanego na operatora i osoby narażone, gdy maszyna może emitować promieniowanie niejonizujące, które może zagrozić osobom, w szczególności posiadającym wszczepione aktywne lub nieaktywne urządzenia medyczne.

Interpretacja pkt. 1.7.4.2 lit. v

Wyroby medyczne implantowane

Wymaganie określone w sekcji 1.7.4.2 lit. v) dotyczy szczególnego przypadku ryzyka resztkowego związanego z promieniowaniem niejonizującym. Konieczne jest podanie informacji na temat właściwości takiego promieniowania, w szczególności jeżeli istnieje prawdopodobieństwo, że wpłynie ono na funkcjonowanie wyrobów medycznych implantowanych.

1.7.4.3 Materiały promocyjne

Materiały promocyjne opisujące maszynę nie mogą pozostawać w sprzeczności z instrukcją w odniesieniu do zagadnień ochrony zdrowia i bezpieczeństwa. Materiały promocyjne opisujące parametry maszyny muszą zawierać te same informacje na temat emisji, jakie zawarte są w instrukcji.

Interpretacja pkt. 1.7.4.3

Materiały promocyjne

Podczas gdy instrukcje dostarczane wraz z maszyną mają zapewnić przede wszystkim bezpieczne użytkowanie maszyny, materiały promocyjne są wykorzystywane głównie do celów handlowych. W sekcji 1.7.4.3 wymaga się jednak, aby instrukcje i materiały handlowe dotyczące maszyny były spójne. Ma to szczególne znaczenie w odniesieniu do przewidzianego użytkowania maszyny, o którym mowa w sekcji 1.7.4.2 lit. g), ponieważ istnieje prawdopodobieństwo, że użytkownicy wybiorą maszynę do własnych celów na podstawie materiałów promocyjnych.

Celem drugiego zdania sekcji 1.7.4.3 jest udzielenie użytkownikowi wsparcia przy doborze maszyny z ograniczonym poziomem emisji hałasu, wibracji, szkodliwego promieniowania lub substancji niebezpiecznych. W szczególności w materiałach handlowych przedstawiających parametry maszyny muszą być zawarte wartości podane w deklaracji emisji hałasu, wymagane w sekcji 1.7.4.2 lit. u), oraz informacje na temat wibracji, wymagane w sekcji 2.2.1.1 i 3.6.3.1. Wiele broszur i katalogów handlowych zawiera sekcję lub tabelę przedstawiającą najważniejsze parametry maszyny, takie jak moc, prędkość, wydajność, tempo produkcji itp., tak, aby potencjalni nabywcy mogli dobrać maszynę stosownie do własnych potrzeb. Taka sekcja jest odpowiednim miejscem do zamieszczenia wymaganych informacji na temat emisji.

Źródła:
Dyrektywa Maszynowa 2006/42/WE; Dostęp 06.03.2018 r.
Przewodnik dotyczący stosowania dyrektywy 2006/42/WE w sprawie maszyn, wyd. II czerwiec 2010 r.; Dostęp: 23.06.2017 r.