Maszyny z załącznika IV Dyrektywy Maszynowej 2006/42/WE

Punkt 1 obejmuje jedynie pilarki tarczowe do obróbki drewna i analogicznych materiałów lub do obróbki mięsa lub analogicznych materiałów, należące do kategorii, o których mowa w pkt 1.1–1.4.

Należy również zauważyć, że nie uwzględnia się wszystkich pilarek tarczowych do obróbki drewna. Na przykład w załączniku IV nie ma mowy o pilarkach, których piła jest przemieszczana ręcznie w trakcie skrawania (takich jak niektóre rodzaje pilarek do cięcia pod kątem i ukośnie).

Do materiałów analogicznych do drewna zalicza się na przykład płyty wiórowe, płyty pilśniowe, sklejki (a także te materiały pokryte tworzywem sztucznym lub laminaty z lekkich stopów), korek, kość, twardą gumę lub tworzywa sztuczne. Natomiast kamienia, betonu i podobnych materiałów wymagających zastosowania cięcia ściernicą nie uznaje się za materiały analogiczne do drewna.

Do materiałów analogicznych do mięsa zalicza się ryby oraz żywność mrożoną i głęboko mrożoną.

W punktach 1.3, 1.4, 3 i 4 jest mowa o ręcznym podawaniu lub odbieraniu. Ręczne podawanie lub odbieranie ma miejsce wówczas, gdy operator umieszcza przedmioty obrabiane bezpośrednio w urządzeniu posuwowym lub w urządzeniu podtrzymującym przedmiot obrabiany i wyjmuje je bezpośrednio z tego urządzenia tak, że może on bezpośrednio dotykać przedmiotu obrabianego w czasie, gdy przedmiot ten ma kontakt z narzędziem. Nie uznaje się, że maszyna ma funkcję ręcznego podawania lub odbierania, jeżeli jest ona wyposażona w urządzenie posuwowe lub urządzenie służące do podawania lub odbierania przedmiotów obrabianych (takie jak na przykład przenośnik), w której narzędzia znajdują się poza zasięgiem użytkownika w trakcie pracy urządzenia i której działanie nie jest możliwe bez tego urządzenia.

W punktach 1.1, 2, 6 i 7 jest mowa o maszynach z ręcznym posuwem. Ręczny posuw ma miejsce, jeżeli przedmiot obrabiany albo narzędzie są ręcznie przemieszczane w trakcie skrawania w taki sposób, że istnieje możliwość kontaktu operatora z narzędziem. Dotyczy to również maszyn wyposażonych w ręcznie obsługiwany stół lub wózek wykonujący ruchy prostoliniowe posuwisto-zwrotne, o których mowa w pkt 1.2.

Maszyny kombinowane do obróbki drewna, o których mowa w pkt 5, to maszyny zaprojektowane do spełniania każdej kombinacji funkcji, o których mowa w pkt 1–4 i 7, z ręcznym usuwaniem przedmiotu obrabianego między poszczególnymi operacjami. Wyłącznie maszyny kombinowane spełniające funkcje, o których mowa w pkt 1–4 i 7, są objęte punktem 5 załącznika IV, jednak takie maszyny mogą również spełniać inne dodatkowe funkcje. Ponieważ niezbędne środki ochronne są często wspólne dla kilku lub wszystkich funkcji zespolonych, badania typu WE lub system oceny pełnego zapewnienia jakości w odniesieniu do tego rodzaju maszyn kombinowanych do obróbki drewna zawsze dotyczą całej maszyny.

Frezarki pionowe dolnowrzecionowe, o których mowa w pkt 7, posiadają wrzeciono przechodzące przez stół i mechanizm napędowy znajdujący się pod stołem.

Punkt 7 nie obejmuje frezarek pionowych z ręcznym posuwem wyposażonych we wrzeciono znajdujące się całkowicie ponad stołem. 

Prasy do obróbki metali na zimno, o których mowa w pkt 9, to prasy, których zamierzone lub przewidywalne zastosowanie obejmuje możliwość ręcznego umieszczania i usuwania przedmiotów obrabianych między narzędziami przez operatora bez wykorzystania zintegrowanych pomocniczych urządzeń manipulacyjnych. Termin „obróbka na zimno” dotyczy kształtowania metalu bez ogrzewania zazwyczaj w temperaturze pokojowej. Termin „metal” odnosi się do materiału w postaci blach cienkich, blach walcowanych lub odkuwek kształtowych.

Punkt 9 ma zastosowanie wyłącznie do pras wyposażonych w ruchome części robocze mające obie z następujących cech:

• skok większy niż 6 mm, oraz
  
• prędkość zamykania przekraczającą 30 mm/s.

Przy ustalaniu prędkości zamykania pras mechanicznych należy wziąć pod uwagę największą prędkość chwilową osiągniętą przez suwak (na ogół następuje to w połowie jego skoku).

Punkt 9 nie obejmuje innych typów maszyn do obróbki metali na zimno, takich jak na przykład: 

• prasy spiekalnicze,
  
• nożyce dźwigniowe lub gilotynowe,
  
• nitownice, zszywarki introligatorskie lub zszywacze,
  
• prasy montażowe,
  
• giętarki
  
• prasy do prostowania,
  
• dziurkarki z głowicą rewolwerową,
  
• prasy do wyciskania,
  
• prasy do kucia matrycowego,
  
• prasy rozdmuchująco-tłoczące,
  
• prasy izostatyczne.

Wtryskarki do tworzyw sztucznych i gumy, o których mowa w pkt 10 i 11, to maszyny zaprojektowane do obróbki polimerów, takich jak termoplasty i materiały termoutwardzalne, lub gumy poprzez wtryskiwanie lub kompresję. Podawanie i odbieranie odnosi się jedynie do umieszczania w formie materiału lub części oraz do usuwania materiału lub części z formy. Podawania i odbierania nie uznaje się za ręczne, jeżeli:

• maszynę obsługują wyłącznie roboty lub manipulatory,
  

lub

• maszyna jest wyposażona w urządzenia podające i odbierające, bez których jej działanie jest niemożliwe.

We wszystkich pozostałych przypadkach podawanie i odbieranie uznaje się za ręczne.

Lokomotywy do robót podziemnych, o których mowa w pkt 12.1, to pojazdy z własnym źródłem zasilania, jadące po torze składającym się z jednej lub dwóch szyn znajdujących się nad lub pod pojazdem, przeznaczone do wykorzystywania w kopalniach lub do innych robót podziemnych, zaprojektowane do ciągnięcia lub transportu ludzi, materiałów lub minerałów. Wózki hamulcowe to pojazdy szynowe do robót podziemnych wyposażone w hamulec, którego może użyć operator.

Hydrauliczne obudowy zmechanizowane, o których mowa w pkt 12.2, to zazwyczaj hydrauliczne podpory stropowe kroczące stosowane w przodku kopalni. Są to:

• jedna obudowa obsługiwana przez towarzyszące urządzenie sterujące;
• szereg obudów obsługiwanych przez zespół urządzeń sterujących;
• system obudów w całym przodku kopalni sterowany centralnie.

Punkt 12 nie obejmuje maszyn do drążenia tuneli.

Objaśnienie terminu „ładowanie ręczne” w odniesieniu do ręcznie ładowanych pojazdów do zbierania odpadów z gospodarstw domowych, wyposażonych w mechanizm prasujący, o których mowa w pkt 13, zawarto w szczegółowych wytycznych. Podano w nich również przykłady maszyn objętych zakresem pkt 13 i maszyn nieobjętych zakresem pkt 13192.

Zasadniczo sam pojazd jest wyłączony z zakresu dyrektywy w sprawie maszyn, tak więc maszyna, o której mowa w pkt 13, odnosi się do wyposażenia służącego do zbierania i prasowania odpadów zamontowanego na podwoziu.

Odłączalne urządzenia do mechanicznego przenoszenia napędu, o których mowa w pkt 14, powszechnie znane jako „wały odbioru mocy”, stanowią odłączalne elementy do przenoszenia mocy pomiędzy maszynami samobieżnymi lub ciągnikami a maszynami, do których przenoszona jest moc, takimi jak holowana maszyna rolnicza. Odłączalne urządzenia do mechanicznego przenoszenia napędu należy zawsze wprowadzać do obrotu wraz z odpowiednią osłoną. Osłony do odłączalnych urządzeń do mechanicznego przenoszenia napędu można również wprowadzać do obrotu jako elementy bezpieczeństwa – tego typu osłony zawarto w pkt 15.

Podnośniki do obsługi pojazdów, o których mowa w pkt 16, to stacjonarne, przejezdne lub przenośne dźwigniki przeznaczone do podnoszenia całych pojazdów z podłoża w celu dokonania kontroli pojazdu i prac przy pojeździe lub pod nim w czasie, w którym znajduje się on nad podłożem. Podnośniki krótkoskokowe, które nie są przeznaczone do wykonywania prac pod pojazdem, nie zostały objęte pkt 16.

Do podnośników objętych pkt 16 należą maszyny przeznaczone do obsługi pojazdów, takich jak na przykład samochody, motocykle, skutery śnieżne, platformy ciężarowe, autobusy, tramwaje, pojazdy szynowe i wózki jezdniowe. Należą do nich również zespoły zsynchronizowanych urządzeń podnoszących służące do podnoszenia całego statku powietrznego w celu dokonania kontroli lub czynności konserwacyjnych.

Do pkt 16 nie zaliczają się:

• podnośniki, które nie zostały zaprojektowane do podnoszenia całego pojazdu z podłoża,
  
• podnośniki przeznaczone do parkowania pojazdów,
  
• podnośniki wbudowane w linie montażowe pojazdów.

Do urządzeń do podnoszenia osób lub osób i towarów, o których mowa w pkt 17, należą:

a) maszyny, których główną funkcją jest podnoszenie osób lub osób i towarów, takie jak na przykład:

• przejezdne, masztowe lub wiszące podesty ruchome;
• dźwigi budowlane służące do podnoszenia osób lub osób i towarów;
• urządzenia podnoszące przeznaczone do połączenia z maszynami, takimi jak żurawie lub turbiny wiatrowe, w celu umożliwienia dostępu do stanowiska pracy;
  
• maszyny obsługujące stałe przystanki podlegające dyrektywie do spraw maszyn, takie jak dźwigi domowe i platformy podnoszące przeznaczone dla osób z ograniczoną zdolnością poruszania się;

b) urządzenia do podnoszenia osób lub osób i towarów montowane w maszynach, których główna funkcja jest inna niż podnoszenie osób. Do takich urządzeń należą na przykład podnoszone stanowisko kierowcy lub operatora, lub stanowisko sterowania w wózkach jezdniowych, układnicach, żurawiach lub maszynach do robót ziemnych.

W odniesieniu do takich urządzeń badanie typu WE lub system oceny pełnego zapewnienia jakości dotyczą zgodności maszyny w zakresie podnoszenia osób i nie obejmują pozostałych funkcji maszyny.

c) maszyny podnoszące, których główne funkcje są inne niż podnoszenie osób, wyposażone w pokładowe stanowiska sterowania, takie jak na przykład urządzenia i sprzęt do obsługi naziemnej statków powietrznych, pomosty wejściowe dla pasażerów do statków powietrznych, pomosty umożliwiające dostęp na statek i klatki teleskopowania do wznoszenia żurawi wieżowych; 

d)  wyposażenie wymienne urządzenia do podnoszenia osób, takie jak platformy robocze przeznaczone do zamontowania na przykład z wózkami jezdniowymi podnośnikowymi ze zmiennym wysięgiem, żurawiami przeładunkowymi lub samojezdnymi. Celem oceny zgodności jest zagwarantowanie, że zespół złożony z wyposażenia wymiennego i każdego rodzaju maszyn podstawowych, do których ma być zamontowane, będzie zgodny ze wszystkimi odpowiednimi zasadniczymi wymaganiami w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa.

Takie wyposażenie wymienne należy odróżnić od wyposażenia, które nie jest przeznaczone do zamontowania z maszyną podnoszącą, tylko wykorzystywane wyłącznie do podnoszenia osób w maszynie przeznaczonej do podnoszenia towarów (zgodnie z sekcją 3.2.1 załącznika II dyrektywy 2009/104/WE) i nie podlegają dyrektywie w sprawie maszyn. Rozróżnienie to zostało objaśnione w szczegółowych wytycznych.

Punkt 17 obejmuje wyżej wymienione urządzenia, jeżeli wiąże się z nimi zagrożenie upadkiem z wysokości większej niż 3 metry. Wysokość jest rozumiana jako pionowa odległość między powierzchnią podstawy ładunkowej, na której umieszcza się osoby lub osoby i towary w celu ich podniesienia a poziomem, na który spadłyby osoby lub sama podstawa ładunkowa. Poziomem tym jest zazwyczaj poziom terenu bądź poziom piętra lub powierzchni, na której maszyna ma być zainstalowana lub użytkowana, ale poziom ten może stanowić niższe piętro lub poziom terenu, jeżeli maszyna jest przeznaczona przez producenta do zainstalowania obok obniżenia.

Przenośne maszyny montażowe uruchamiane za pomocą nabojów, o których mowa w pkt 18, to maszyny przenośne uruchamiane przez naboje wybuchowe przeznaczone do wprowadzania do materiału bazowego elementów złącznych, takich jak gwoździe, kołki gwintowane, oczka lub podobne przedmioty. Punkt 18 dotyczy również maszyn udarowych uruchamianych za pomocą nabojów przeznaczonych do innych zastosowań, takich jak np. maszyny do trwałego znakowania materiałów techniką grawerowania lub pistolety ubojowe na uwięzi do ogłuszania zwierząt.

Punkt 18 nie dotyczy przenośnych maszyn montażowych lub innych maszyn udarowych wykorzystujących inne źródła energii, takich jak maszyny pneumatyczne, sprężynowe, elektromagnetyczne lub maszyny na naboje gazowe.

Punkt 19 obejmuje elementy bezpieczeństwa wykrywające obecność osób lub części ciała i wysyłające odpowiedni sygnał do układu sterowania w celu zmniejszenia ryzyka dla wykrytych osób. Sygnał może być wysyłany, jeżeli osoba lub część jej ciała przekroczy wcześniej ustaloną granicę (potknięcie się) lub jeżeli osoba zostaje wykryta w ustalonej wcześniej strefie (wyczuwanie obecności), lub w przypadku zaistnienia obu okoliczności. Do takich urządzeń ochronnych należą na przykład:

• urządzenia ochronne czułe na nacisk, takie jak np. czułe na nacisk maty, podłogi, obrzeża, krawędzie, barierki, odbojniki, płyty i przewody;
  
• optoelektroniczne urządzenia ochronne, takie jak np. kurtyny świetlne, głowice skanujące, urządzenia wykorzystujące wiązki światła i urządzenia laserowe;
  
• urządzenia radarowe, na podczerwień, ultradźwiękowe i urządzenia ochronne rejestrujące obraz.
  

Punkt 19 nie obejmuje urządzeń widzenia pośredniego, takich jak lusterka lub telewizja przemysłowa (CCTV).

Punkt 20 obejmuje ruchome osłony napędzane mechanicznie, które spełniają definicję elementów bezpieczeństwa przeznaczone do montowania w prasach do obróbki metali na zimno, o których mowa w pkt 9, lub we wtryskarkach lub prasach do tworzyw sztucznych lub gumy z ręcznym podawaniem lub odbieraniem, o których mowa w pkt 10 i 11.

Układy logiczne zapewniające funkcje bezpieczeństwa, o których mowa w pkt 21, to elementy złożone, które:

• spełniają definicję elementów bezpieczeństwa;

oraz

• analizują co najmniej jeden sygnał wejściowy i generują, według ustalonego algorytmu, co najmniej jeden sygnał wyjściowy;

oraz

• są przeznaczone do działania w połączeniu z układem sterowania maszyny lub jako jego część w celu wykonywania co najmniej jednej funkcji bezpieczeństwa.
  

Układu sterowania jako całości nie uznaje się jednak za układ logiczny.

Prostych urządzeń, takich jak czujniki elektromechaniczne lub urządzenia przełączające, które jedynie przetwarzają sygnał wejściowy na sygnał wyjściowy nie uznaje się za układy logiczne.

Do układów logicznych zapewniających funkcje bezpieczeństwa należą na przykład:

• układy logiczne dla oburęcznych urządzeń sterujących;
  
• sterowniki bezpieczeństwa PLC,
  
• elementy przeznaczone do przetwarzania związanych z bezpieczeństwem sygnałów systemów magistrali SafetyBus.

Punkty 22 i 23 obejmują konstrukcje chroniące przed skutkami wywrócenia się maszyny (ROPS) i konstrukcje chroniące przed spadającymi przedmiotami (FOPS), które spełniają definicję elementów bezpieczeństwa.

Punkty 22 i 23 nie obejmują ROPS i FOPS, które zostały wyprodukowane przez producenta maszyn do wyposażenia jego własnych maszyn.

Dotyczy to również ROPS lub FOPS przeznaczonych do użytku jako części zamienne identycznych ROPS lub FOPS dostarczanych przez producenta oryginalnej maszyny ponieważ jako takie nie są objęte dyrektywą w sprawie maszyn.

Wszystkie ROPS i FOPS, niezależnie od tego, czy są wprowadzane do obrotu jako elementy bezpieczeństwa, czy są produkowane przez producenta maszyn do stosowania w jego własnych maszynach, należy jednak poddać odpowiednim badaniom a odpowiednie sprawozdania z badań należy włączyć do dokumentacji technicznej maszyny, w której są zamontowane.

Odpowiednie badania należy przeprowadzić również w przypadku konstrukcji chroniących przy przewróceniu się maszyny (TOPS) zgodnie z wymaganiami zawartymi w sekcji 3.4.3 załącznika I, jednak konstrukcje te nie są objęte ani pkt 22 załącznika IV, ani procedurami oceny zgodności.

Należy zauważyć, że w normach zharmonizowanych FOPS są czasami określane innymi terminami, takimi jak na przykład „dachy ochronne ” lub „osłony czołowe”.
Wszystkie konstrukcje przeznaczone do zamontowania w maszynach samojezdnych w celu ochrony operatora przed spadającymi przedmiotami uznaje się za FOPS, niezależnie od terminu użytego w normach odnoszących się do danej maszyny.